SenEDIT, mükemmeliyetçiliği geleneksel kılmaya alışkın, yaklaşık 20 seneden buyana yazılım geliştirme üzerinde çalışan bir ekip ile senarist, yönetmen, uygulayıcı yapımcı gibi sinema sektöründe uzun zamandır faaliyet gösteren başarılı insanlardan oluşan bir ekip eliyle geliştirilmiştir. Konu uzmanı akademisyenlerden alınan eleştiri ve öneriler doğrultusunda sürekli gelişmiştir.
Başlangıçta sadece senaryo geliştirmeye yardımcı olmak için, senaristin yaratıcılığını engellemeden, onun sadece senaryoya yoğunlaşmasını sağlayacak kolaylıklarla bezenmiş bir editör olarak ortaya çıkmıştır.
Sistem Gereksinimleri ve Kurulum
SenEDIT Windows ® 7 / 8 veya 8.1 / 9 / 10 işletim sisteminde çalışan bir masaüstü yazılımdır.
Sistem gereksinimleri aşağıdaki gibidir:
1 GB. Ana Bellek
150 MB Disk alanı (.NET 4.5.1. için gereken disk alanı hariç)
.NET 4.5.1. framework
Kullanıcı Arayüzü ve çoklu dil desteği
SenEDIT, Türkçe’nin yanısıra, İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Rusça, Çince, Hintçe, Brezilya Portekizcesi ve Japonca dillerinde de çalışabilen bir yazılımdır. Senaristlerin alışkın oldukları jargon (örneğin İngilizce) ile yazdıkları senaryonun dili farklı olabilir (örneğin Türkçe). Türkçemize henüz yerleşmemiş olan bazı ifadeler nedeniyle, kullanıcı arayüzü, komutlar ve yardım ekranları İngilizce dilinde olabiliyorken, senaryo, Türkçe dilinde olabilir. Bu sayede senaryodaki metin denetimi senaryo diline göre gerçekleştirilirken, sahne başlıklarındaki mekân (iç, dış, iç-dış) bilgileri veya zaman (gün, akşam) bilgileri senaryo diline göre otomatik olarak kullanılır.
Kolay Kullanım
Kullanıcıların, (adeta bir Microsoft® Word ürününde olduğu gibi) normal sayfa düzeninde sahne girişi yapabildiği, çıktı şeklini sürekli olarak görebildiği, sahneden ayrılmadan yeni zaman, dekor, karakter veya ses gibi sahne bileşenleri ekleyebildiği, değiştirebildiği çok kolay bir sahne girişi ara yüzüne sahiptir. Sahne girişi yapıldığı esnada istatistik almak, baskı önizlemesi yapmak ve benzeri pekçok yardımcı fonksiyona tek tuşla erişilebilir.
Şablonlar
SenEDIT, farklı şablonların dinamik olarak kullanılabildiği bir senarist editörüdür. Bilindiği gibi dünyada genel olarak iki şablon benimsenmektedir. Bunlardan biri, bizim Hollywood olarak adlandırdığımız uluslararası şablon iken, diğeri de Fransız Şablonu olarak bilinen şablondur.
Bir senaryonun şablonu dinamik olarak değiştirilebilmekte; yazılan şablondan farklı bir şablonda paylaşılması mümkün olabilmektedir. Örneğin uluslararası şablonda yazmaya alışkın bir senarist, senaryosunu uluslararası şablonda yazıp, Fransız Şablonu’nda okumaya (veya yazmaya) alışkın bir başkasına gönderirken şablonu Fransız olarak değiştirebilir. Senaryoyu gönderdiği senaristin de SenEDIT kullanıcısı olması halinde, bu değişikliği yapmasına hiç gerek kalmaz, karşı taraftaki SenEDIT kullanıcısı gönderilen senaryoyu istediği şablonda açar. Yaklaşık 150 sahnelik bir filmin çok hızlı olmayan bir bilgisayar sisteminde, farklı bir şablonda açılması veya farklı bir şablona çevrilmesi bir dakikanın altındadır. Öte yandan, şablonlar, kullanıcının isteğine göre yazı tipi, büyüklüğü, paragraf yapısı ve benzeri özellikleri itibariyle özelleştirilebilmektedirler.
Sahne Tipleri ve Sahne Grafiği
Sahneler, tiplerine göre öbekleştirilebilir, bu öbeklere verilecek renk kodları ile kullanım ve raporlama kolaylığı sağlanabilir.
SenEDIT, her sahnenin diyalog uzunluğunu ve sayfa uzunluğunu kendisine ait farklı algoritmik yöntemlere göre ölçerek, bu bilgileri ilgili sahne ile birlikte saklamaktadır.
Bir sahnenin diyalog uzunluğu, o sahnedeki konuşmaların uzunluğunu dakika cinsinden ve her bir karakter için ayrı ayrı hesaplanması ile bulunur. Normal konuşma hızında konuşan karakterlere göre uygulanan bu yöntem sayesinde; bir taraftan ilgili sahnedeki diyalogların uzunluğu tespit edilirken, diğer taraftan da söz konusu diyalog uzunlukları karakter bazında ayrıca saklanır.
Böylelikle bir karakterin film boyunca yaptığı konuşma uzunlukları bir istatistik olarak kullanılabildiği gibi, karakterler arası konuşma uzunlukları ve kıyaslamaları da yapılabilir. Öte yandan; bilindiği gibi SenEDIT, şablonlarla çalışan ve şablonlarda kullanılacak yazı tipi ile boyutunun (isteğe bağlı olarak) kullanıcı tarafından belirlenebildiği bir yapıya sahiptir.
İçinde sadece sahne başlığı ve iki diyalog olan bir sahne, uluslararası standartlara göre yaklaşık 0.30 uzunluğundayken, kullanıcı yazı tipini ve yazı boyutunu çok büyülterek veya çok küçülterek bu sahnenin sayfadaki görünümünü 0.10 sayfa veya 2 sayfa gibi gerçekçi olmayan değerlere çekebilir.
SenEDIT, şablonlarda kullanılan yazı tipi ve yazı boyundan bağımsız olarak, her sahnenin sayfa uzunluğunu, uluslararası standartlara göre ayrıca hesaplamaktadır. Bu bilgi, içinde hiçbir diyalog olmayan veya çok az diyalog olduğu halde yoğun eylem olan sahnelerin de alacağı zamanı tahmin etmek için çok büyük önem taşımaktadır. SenEDIT, bir taraftan sahnelerin diyalog veya sayfa uzunluğu, diğer taraftan da (şayet senarist kullanmış ise) sahne tipine yönelik renkleri kullanarak bir sahne grafiği üretmektedir. Bu grafikteki her bir kolon, bir sahneye denk gelmekte, o kolonun yüksekliği o sahnenin (seçime göre) diyalog uzunluğu veya sayfa uzunluğunu göstermektedir. Bu sayede, filmin ritmi, varsa senaryo aritmetiğindeki bazı düzeltme ihtiyaçlarına karar verilebilir. Zaman zaman, birbirinden farklı senaryolar (sahne tipleri kullanılmış olması kayıt ve şartıyla) grafik şekilde alınarak, ritim benzerliği üzerine çalışmalar da yapılabildiği görülmüştür. İlerleyen sürümlerde, SenEDITin sahne grafiği ile daha farklı analizlere de ulaşılması hedeflenmektedir. Benzer bir yaklaşımla SenEDIT, sahne tipi yerine sahnelerin geçtiği ortamlara göre de aynı grafiği üretebilmektedir. Bu grafiğin amacı, belli bir ortamda geçen sahnelerin sürelerini veya sayılarını istatistiksel olarak edinip, filmin ritmine yapılması gereken müdahaleler varsa karar verebilmektir. Çok önemli bir başka husus ise; fare, her çubuğun (sahnenin) üzerine geldikçe otomatik olarak, o sahnenin sahne başlığı, süresi ve film içinde (yaklaşık olarak) kaçıncı dakikada başladığı bir bilgi olarak verilebilmektedir. Sahne grafiği özelliği P ve üzeri lisansa sahip kullanıcılara sunulabilmektedir.
Sahne Kartları
Her sahnenin (varsa giriş efekti ve çıkış efekti de dâhil) sahne başlığı, sahne karakterleri ve ilk 6 satırından oluşan bilginin gösterildiği, (adeta) kartvizit büyüklüğündeki bir alandır. Sahne kartlarının en üst satırında, ilgili sahnenin (varsa) tipine ait renk görünmektedir. Sahne kartları, senaryonun yazımı gerçekleşirken, diğer sahnelerin ilk 6 satırını görmek suretiyle, ilgili sahnelere gitmeden (bulunduğunuz, yazmakta olduğunuz sahneden ayrılmadan) kolay çalışmayı sağlar.
Tredman Notları
Her sahne için ayrı ayrı tredman notları yazılabilmektedir. Bu tredman notlarının, senaryo yazdırılırken görünmemesi sağlanabildiği gibi, paylaşılırken sadece tredman notlarıyla paylaşılması da mümkündür.
Tredman Yazımı ve Toplu Sahne İşlemleri
Takım halinde çalışılan işlerde bir tredman yazarı ve senaristler olabilir. SenEDIT, sadece tredman yazılmasına da (içi boş sahneler yaratılmasına) imkân verirken; tredman notlarının sesli (mikrofona konuşarak) alınmasını sağlayabilir ve tredman yazarlarının sadece konuşarak tredman notu geliştirmesi mümkün kılınır.
Resim ve Ses Dosyaları
Senaryolarda kullanılan sahne, mekân, karakter ses, kostüm, makyaj ve benzeri bileşenler, resim veya ses veya kaydedilmiş ses dosyaları ile ilişkilendirilebilmektedir. Özellikle tredman yazarlarının arka arkaya ses kaydı yaparak, ilgili senaristlerin bunları kesintisiz dinleyebilmesi de sağlanmıştır.
Filtreleme
SenEDIT, sahnelerin, zaman, mekân, ortam, sahne tipi (sahne rengi), sahnede rol alan karakter(ler), sahnede kullanılan ses(ler), kostüm, makyaj, saç modeli ve sair sahne bileşenlerine göre filtrelenmesini sağlayan önemli bir özelliğe sahiptir. Bu filtreler (isteğe bağlı olarak) kullanıcı tarafından saklanarak, daha sonra farklı amaçlar için (örneğin senaryoyu paylaşırken) kullanılabilir.
Senaryo Şifreleme
Aynı bilgisayar sistemi üzerinde birden fazla senaristin çalışması halinde veya başkaca nedenlerle gerekiyorsa senaryonun, başkalarınca erişilmesini engellemek amacıyla şifrelenmesi mümkündür. SenEDIT, şifrelenmiş senaryoları açmadan önce şifresinin girilmesini isteyecek, şifrenin girilmemesi veya doğru girilmemesi halinde ilgili senaryoyu açmayacaktır.
Çekim Senaryosu
Çekim senaryosu hazırlamak (adeta otomatik olarak) çok kolaylaştırılmıştır. Tablo haline dönüştürülen senaryoda, her paragraf için ayrı ayrı plan belirlenmesi yapılabileceği gibi, her paragraf için ayrı ayrı kostüm, saç, makyaj, dekor, aksesuar, özel efekt, ışıklandırma, çekim ölçeği, kamera açısı, kamera hareketi, çekim mekânı gibi bilgiler kullanılabilmektedir.
Basit Proje Planlama
Çekim senaryosu hazırlanan bir senaryonun hangi sahnesinin ne zaman çekileceğine karar vermek için kullanılan, basit; bir başka deyişle ilkel bir iş programı yardımcısıdır. Bu sayede belli mekânlarda yapılacak çekimlerin topluca yapılması veya belli bir kostümün kullanıldığı sahnelerin öncelikle çekilmesi gibi ihtiyaçlara çok faydalı raporlar üretilebilmektedir. Bu fonksiyon sahnesinde, çekimi planlanmamış sahneler sürekli olarak denetlenerek, yoğun ve/veya acil yapımlarda zaman zaman karşılaşılan “çekimi unutulmuş sahne” sürprizi yaşanmamaktadır.
İstatistikler
İstenilen her an film, sahne, karakter, dekor, ses veya diğer bileşenler bazında istatistikler alınabilir, karakterlerin, mekânların, seslerin veya diğer bileşenlerin film içindeki ağırlıkları istatistiksel olarak izlenebilir. Benzer şekilde sahneler, karakterler, mekânlar veya diğer bileşenler bazında anında istatistik almak mümkündür.
Senaryo Paylaşımı (Dosya Al/Ver)
SenEDIT kullanılarak yazılmış senaryolar dışarı verilebilir (export) veya dışarıdan alınabilir (import). İsteğe göre dışarı verme veya kopyalama işlemlerinde Filtre kullanılabilir.
Senaryo Dönüştürme
Daha önce başkaca senarist editörleri kullandıktan sonra SenEDIT kullanmaya başlayanlar başta gelmek üzere; tüm SenEDIT kullanıcıları için çok önemli bir fonksiyon olan bu işlem diğer ürünler ile yazılan senaryoların SenEDIT senaryosuna dönüştürülmesi maksadıyla kullanılır.
Senaryo Birleştirme
SenEDIT, (SenEDIT kullanılarak yazılmış veya SenEDIT’e dönüştürülmüş) farklı senaryoları birleştirmeye yardımcı olur. Fare ile tutup, bırakmak suretiyle senaryolar arasında sahneler taşınabilir veya kopyalanabilir. Bu işlem sonucunda (sahne tipi, sahne rengi kullanılmış olması şartıyla) filmin ritminin nasıl değişeceği anında görüntülenebilir. Taşınan veya kopyalanan sahnedeki karakter, mekân, ses, kostüm ve sair bileşenler, hedef senaryoda otomatik olarak yaratılır. Bu sayede takım halinde senaryo yazımı mümkün kılınmıştır.
Senaryo Yazdırma
SenEDIT, bir senaryonun “yazıdırılması” işini, .doc veya .xls veya .pdf haline çevirerek kullanıcıya sunmak olarak algılamaktadır. Yazdırma işi, SenEDITte kayıtlı tüm bilgilerin (var olan ilişkilendirmeleri de dahil) kullanıcının dilediği desende ve içerikte yazdırmasını sağlayacak kadar esmektir.
Parametrik Yapı ve Daha Birçoğu..
SenEDIT kullanıcının belirleyeceği pek çok parametreyi hatırlayarak çalışabilmektedir. Örneğin yeni bir sahne yaratıldığında sahnenin geçtiği ortamı, sahnenin geçtiği zamanı, sahenin tipi (sahnenin rengi), yeni bir karakter yaratıldığında cinsiyeti ve benzeri otomatik olarak hatırlanacak şekilde ayarlamalar yapmak mümkündür. Öte yandan Kullanıcının seçtiği arayüz diline göre yazım kontrolü yapabilmesi (spell checker), film, karakter veya sahne içerisinde geçen belli ifadeleri bul ve değiştir (find & replace) imkânı, karakterlerin karakter özelliğine ve cinsiyetine göre, serbest metinle arama yapılmasına imkân veren (isim öneren) ve 7 ayrı dilde çalışan isim arama motoru, yapılan çalışmaları otomatik olarak yedeklemek ve gereken durumlarda önceki yedeklere dönebilmek için otomatik yedekleme imkânı gibi daha pek çok imkân SenEDIT ile birlikte sunulmaktadır.